ಒಂದು ಪ್ರದೇಶದ ಅಭಿವೃದ್ದಿ ಅಲ್ಲಿ ದೊರೆಯುವ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಸಂಪತ್ತು ಮತ್ತು ಅದರ ಸರಿಯಾದ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿರುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ನಾವೆಲ್ಲ ಅರಿತಿದ್ದೇವೆ. ನೈಸರ್ಗಿಕ ಸಂಪತ್ತಿನ ಬಳಕೆಯ ಜೊತೆಗೆ ಪರಿಸರ ಸಂರಕ್ಷಣೆಯ ಹೊಣೆಯು ಕೂಡ ನಮ್ಮದೇ ಆಗಿರುತ್ತದೆ. ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಎಷ್ಟು ಜನರು ಪರಿಸರ ಸಂರಕ್ಷಣೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಯೋಚಿಸುತ್ತಾರೆ? ತಮ್ಮ ದಿನ ನಿತ್ಯದ ಜೀವನದ ಜಂಜಾಟದಲ್ಲಿ ಅದೆಷ್ಟು ಜನರು ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ತಮ್ಮ ಅಮೂಲ್ಯವಾದ ಸಮಯವನ್ನು ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ಯೋಚಿಸಲು ಕಳೆಯುತ್ತಾರೆ? ಎಷ್ಟು ಜನರು ಪರಿಸರ ಸಂರಕ್ಷಣೆಯ ಬಗ್ಗೆ ನಿಜವಾದ ಕಾಳಜಿ ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ? ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ವ್ಯವಸ್ಥೆ, ನಮ್ಮ ಹಕ್ಕು-ಬಾಧ್ಯತೆ, ವ್ಯಕ್ತಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರ ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಮೂಲಭೂತ ಕರ್ತವ್ಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುವ ನಾವು ಪರಿಸರ ಸಂರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಕೂಡ ನಮ್ಮ ಕರ್ತವ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಎಂದು ಏಕೆ ಭಾವಿಸುವುದಿಲ್ಲ? ದಿನ ನಿತ್ಯದ ನಾವು ಓಡಾಡುವಾಗ, ವಾಹನಗಳಲ್ಲ್ಲಿ ಪ್ರಯಾಣಿಸುವಾಗ, ಸ್ನೇಹಿತರ ಜೊತೆ ಗುಂಪಿನಲ್ಲಿ ನಿಂತು ಮಾತನಾಡುತ್ತಿರುವಾಗ...ಹೇಗೆ ಅನೇಕ ಸಂಧರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ನಮಗೆ ಅರಿವಿಲ್ಲದಂತೆ ಪರಿಸರ ಮಾಲಿನ್ಯ ಮಾಡುತ್ತಿರುತ್ತೇವೆ. ಕೇವಲ ನಮ್ಮ ಅಗತ್ಯ ಮತ್ತು ಅನುಕೂಲತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಚಿಂತಿಸುವ ನಾವು ಎಂದಾದರೂ ನಮ್ಮಿಂದ ಪ್ರಕೃತಿಯ ಮೇಲಾಗುತ್ತಿರುವ ದಬ್ಬಾಳಿಕೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಚಿಂತಿಸಿದ್ದೇವೆಯೇ? ಸರ್ಕಾರ ಪರಿಸರ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಅನೇಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು, ಯೋಜನೆಗಳು, ಅನೇಕ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತಂದಿದ್ದರೂ ಅವುಗಳನ್ನು ಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದೆವೆಯೇ? ಜನರೇ ಅವುಗಳನ್ನು ಪಾಲಿಸದೆ ಹೋದಾಗ ಕೋಟ್ಯಂತರ ರೂಪಾಯಿ ಖರ್ಚು ಮಾಡಿ ಅವುಗಳನ್ನು ಅನುಷ್ಟಾನಕ್ಕೆ ತಂದ ಪ್ರಯೋಜನವಾದರೂ ಏನು? ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಧೂಮಪಾನ ನಿಷೇದವಿದ್ದರೂ ಎಷ್ಟು ಜನರು ಅದನ್ನು ಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ? ಅಸಲಿಗೆ ಪಾಲಿಸದೆ ಇರುವವರಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಜನರು ವಿದ್ಯಾವಂತರೇ ಆಗಿರುತ್ತಾರೆ ಎಂಬುದು ನೋವಿನ ಸಂಗತಿ.
ತಮ್ಮ ಮನೆಯ ಒಳಗೆ ಮಾತ್ರ ಕಸ ಇರಬಾರದು, ಮನೆಯ ಹೊಸಲಿನಿಂದ ಹೊರಗೆ ಹೇಗಾದರೂ ಇರಲಿ ಎನ್ನುವ ಮನೋಭಾವುಳ್ಳ ಜನರಿದ್ದಾರೆ. ಇನ್ನು ನಿಸರ್ಗದ ಅಂದವನ್ನು ಸವಿಯಲೆಂದು ಪ್ರವಾಸ ಹೋಗುವ ಮಂದಿ ನಿಸರ್ಗದ ಸೊಬಗನ್ನು ಸವಿಯುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಅಲ್ಲಿನ ಪರಿಸರ ಮಾಲಿನ್ಯಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಪಾಲನ್ನು ಕೊಟ್ಟು ಬರುತ್ತಾರೆ. ಅನೇಕ ಜನರ ತಿಳುವಳಿಕೆಯೆಂದರೆ ಕೇವಲ ಓಟು ಹಾಕುವುದು ಮಾತ್ರ ನಮ್ಮ ಕರ್ತವ್ಯ ಉಳಿದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿ ಸರ್ಕಾರದ್ದು, ಅದರಂತೆಯೇ ಪರಿಸರ ಸಂರಕ್ಷಣೆಯು ಸಹ ಸರ್ಕಾರದ್ದೇ ಕರ್ತವ್ಯವೆಂದು ಭಾವಿಸಿರುವುದು. ಇಂದು ನಾವು ಆಲೋಚಿಸುತ್ತಿರುವ ಮಟ್ಟ ಎಂಥಹದೆಂದರೆ, ನಮ್ಮ ಮನೆಯ ಒಳಗಿನ ಸ್ವಚ್ಚತೆ ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಮಾತ್ರ ನಮ್ಮ ಜವಾಬ್ಧಾರಿ ಮನೆಯ ಹೊರಗಿನ ಎಲ್ಲಾ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಮಾಡುವುದು ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ್ದು ಎಂಬ ಗಟ್ಟಿಯಾದ ಮನೋಭಾವನೆ ಬೆಳೆಸಿಕೊಂಡುಬಿಟ್ಟಿದ್ದೇವೆ. ಹೆಜ್ಜೆ-ಹೆಜ್ಜೆಗೂ ನಿಸರ್ಗ ಮಾತೆಯ ಪಾವಿತ್ರತೆಯನ್ನು ಹಾಳುಮಾಡುತ್ತಿರುವ ನಾವು ಅದರ ಸಂರಕ್ಷಣೆಯ ಹೊಣೆಯನ್ನು ಮಾತ್ರ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಬಿಟ್ಟಿದ್ದೇವೆ. ವರ್ಷಾನುವರ್ಷದಿಂದ ಬೇರುಬಿಟ್ಟು ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿ ನಿಂತಿದ್ದ ಎಷ್ಟೋ ಮರಗಳನ್ನು ಕಡಿದು ಅಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ-ದೊಡ್ಡ ವಸತಿ ಸಮುಚ್ಚಯಗಳು, ವಿವಿದ ಖಾಸಗಿ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ತಲೆಯೆತ್ತಿವೆ ಇದಕ್ಕೆ ನಾವು ನೀಡಿರುವ ಹೆಸರು "ಅಭಿವೃದ್ದಿ" ಎಂದು. ಇದರಿಂದ ಅನೇಕ ಜನರಿಗೆ ಕೆಲಸವೇನೋ ಸಿಗುತ್ತಿದೆ ಆದರೆ ಪ್ರಕೃತಿಯ ನಾಶದಿಂದಾಗಿ ಇಂದು ನಾವು ಬದುಕುತ್ತಿರುವುದದರು ಹೇಗೆ? ಎಷ್ಟು ಬಗೆಯ ಖಾಯಿಲೆಗಳಿಗೆ ತುತ್ತಾಗಿದ್ದೇವೆ, ಎಷ್ಟು ಒತ್ತಡದ ಬದುಕು ಸಾಗಿಸುತ್ತಿದ್ದೇವೆ? ಸರ್ಕಾರವೆಂದರೆ ನಾವು, ನಾವೆಂದರೆ ಸರ್ಕಾರ ಎಂದು ಹೇಳುವ ನಾವು ರಾಜಕೀಯ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳನ್ನು ದೂರುವಾಗ ನಮ್ಮಿಂದಲೇ ಅವರು ಎನ್ನುವ ನಾವು, ನಾವು ವಾಸಿಸುತ್ತಿರುವ ಸುತ್ತ-ಮುತ್ತಲಿನ ಪರಿಸರ ಸಂರಕ್ಷಣೆಯೂ ನಮ್ಮದೆಂದು ಏಕೆ ತಿಳಿಯುವುದಿಲ್ಲ? ನಮ್ಮ ಪೂರ್ವಿಕರು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಅರಿತ್ತಿದ್ದರು ಅದರಿಂದಲೇ ನಮಗೆ ಇಂಥಹ ಬದುಕು ಸಿಕ್ಕಿದೆ, ಆದರೆ ಇಂದಿನ ಬಹುಮಂದಿ ಜನರಿಗೆ ಇದರ ಅರಿವೇ ಇಲ್ಲ. ದಿನನಿತ್ಯ ವಾಹನಗಳು ಹೊರಸೂಸುವ ಹೊಗೆ, ಅದರಿಂದಾಗುತ್ತಿರುವ ದುಷ್ಪರಿಣಾಮಗಳು, ಸೇವಿಸಲು ಶುದ್ದ ಗಾಳಿಯೇ ಸಿಗದಂತಾಗುವ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಬಂದೊದಗುವ ಭೀತಿ, ಅನೇಕ ರೀತಿಯ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳ ಬಳಕೆಯಿಂದ ಫಲವತ್ತತೆಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವ ಭೂಮಿ, ಕುಸಿಯುತ್ತಿರುವ ಅಂತರ್ಜಲದ ಮಟ್ಟ, ಜಲಕ್ಷಾಮ ತಲೆದೋರುವ ದಿನಗಳು ಬಹಳ ದೂರವೇನಿಲ್ಲ.
ಒಂದು ಆರೋಗ್ಯಕರ ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಶುದ್ದ ಕುಡಿಯುವ ನೀರಿನ ಅವಶ್ಯಕತೆ ಇದೆ ಆದರೆ ಇಂದು ಶುದ್ದ ಕುಡಿಯುವ ನೀರಿಗಾಗಿ ಹಳ್ಳಿ- ನಗರಗಲ್ಲಿ ಪರದಾಡುವ ಸ್ಥಿತಿ ಇದೆ. ನದಿ, ನಾಲೆ, ಸರೋವರಗಳು ಮಲಿನಗೊಂದು ಪರಿಸರದ ಮೇಲೆ ಕೆಟ್ಟ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುತ್ತಿವೆ. ನೀರಿನ ಮಹತ್ವ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ಇನ್ನು ನಾವು ಅರಿಯದೆ ಹೋಗಿದ್ದೇವೆ. ಇನ್ನು ಬಹುತೇಕ ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ದಿನ ನಿತ್ಯ ನಾವು ಓಡಾಡುವ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ತ್ಯಾಜ್ಯಗಳು ಪರಿಸರಕ್ಕೆ ಮಾರಕವಾಗಿರುವ ಮಹಾರಾಕ್ಷಸ ಇನ್ನಬಹುದು. ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ತ್ಯಾಜ್ಯಗಳು ಭೂಮಿ ಸೇರುವುದರಿಂದ ಮಳೆ ನೀರು ಭೂಮಿಯ ಒಳಗೆ ಹೋಗದಂತೆ ತಡೆಯುತ್ತದೆ ಇದರಿಂದಾಗಿ ಅಂತರ್ಜಲದ ಮಟ್ಟ ಕುಸಿಯುತ್ತದೆ, ಸಸ್ಯಗಳು ಆಳವಾಗಿ ಬೇರುಬಿಡಲು ಇವು ಅಡ್ಡಿಯಾಗುತ್ತವೆ. ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ನಿಲ್ಲಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದಿದ್ದರೂ ಕನಿಷ್ಠ ಪಕ್ಷ ಅದರ ಬಳಕೆಯನ್ನಾದರೂ ಕಡಿಮೆಮಡೋಣ..ಪರಿಸರಸ್ನೇಹಿ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಬಳಸೋಣ.
ಎಲ್ಲದಕ್ಕೂ ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ದೂರುವುದು ಎಷ್ಟು ಸಮಂಜಸ? ಪ್ರತಿ ವ್ಯಕ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಇಂದು ನಮ್ಮ ಭೂಮಿ, ನಾವು ಬದುಕುತ್ತಿರುವ ಪರಿಸರ, ಇದರ ಸಂರಕ್ಷಣೆಯ ಹೊಣೆಯಲ್ಲಿ ನಮ್ಮದು ಪಾಲಿದೆ ಇಂಬ ಮನೋಭಾವನೆ ಬೆಳೆಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ನಾವು ಬದುಕುತ್ತಿರುವ ಸುಂದರ ನಾಡನ್ನು ನಮ್ಮ ಮುಂದಿನ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿ ಬಿಟ್ಟುಹೊಗೋಣ. ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ ನೆಡೆಯುತ್ತಿರುವ ದೌರ್ಜನ್ಯವನ್ನು ಒಮ್ಮೆ ಯೋಚಿಸಿ ನೋಡಿ. ಈಗಾಗಲೇ ಕಾಡುಗಳ ನಾಶದಿಂದಾಗಿ ಗ್ಲೋಬಲ್ ವಾರ್ಮಿಂಗ್ ಇನ್ನುವ ಭೂತ ಕಣ್ಣ ಮುಂದೆಯೇ ಕುಣಿಯುತ್ತಿದೆ, ಅಕಾಲಿಕ ಮಳೆ, ಬೆಳೆ ನಾಶ, ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಜೀವನ ಅಸ್ತ-ವ್ಯಸ್ತ ಮುಂತಾದವುಗಳ ಪರಿಣಾಮ ಎಂಥಹದೆಂದು ಈಗಾಗಲೇ ಅನುಭವಿಸಿದ್ದೇವೆ. ಇನ್ನಾದರೂ ಪರಿಸರ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಮುಂದಾಗೋಣ. ಈಗ ಹೇಳಿ ನಮಗೆ ಉಸಿರಾಡಲು ಗಾಳಿ, ಕುಡಿಯಲು ನೀರು, ಬದುಕಿಗೊಂದು ನೆಲೆ ನೀಡಿರುವ ನಿಸರ್ಗ ಮಾತೆಗೆ ನಾವು ಎಷ್ಟು ಆಭಾರಿಯಾಗಿದ್ದೇವೆ??
